Even voorstellen: taal- en leesexperts Dortie Mijs en Marita Eskes

Aansluiten op de dagelijkse praktijk van leerkrachten met korte, educatieve trainingen: dat doet Spiek. We werken daarin graag samen met experts. Met hun kennis en expertise binnen bepaalde vakgebieden maken zij deze trainingen, waarmee leerkrachten meteen aan de slag kunnen.

Dortie Mijs en Marita Eskes zijn experts in taal en lezen bij Expertis. Voor Spiek ontwikkelen ze zestien trainingen op het gebied van taal, lezen en schrijven.

 “We koppelen wat we weten uit onderzoek aan de dagelijkse lespraktijk van leerkrachten.”

“Alleen kennis van de vakinhoud is niet voldoende, je moet ook weten hoe je lesgeeft. Welke didactische vaardigheden je inzet als leerkracht. Hoe geef je instructie? En feedback? Hoe zorg je ervoor dat kinderen optimaal actief aan de les meedoen? Daar helpt Expertis scholen bij”, aldus Marita. “Ik ben ook leerkracht geweest in het basisonderwijs. Ik vond groep 3 een machtig interessant jaar, omdat ze dan leren lezen.”  

Vakkennis en didactiek

“Ik wilde me daarna meer ontwikkelen op het gebied van vakkennis en didactiek. Want hoe geef je nou goed les? Daarom ben ik de master (Special) Educational Needs gaan doen. Ik wilde meer wetenschappelijke kennis opdoen”, vertelt Marita. “Na een aantal jaren kwam Kees Vernooy op mijn pad, een autoriteit op het gebied van taal- en leesonderwijs. Via hem ben ik bij Expertis terecht gekomen en daar werk ik nu vier jaar.”

Dortie is van oorsprong gymjuf, maar werd in haar vervolgstudie onderwijskunde zo enthousiast over het leesonderwijs, dat ze daarin verderging. “Tijdens mijn studie werkte ik mee aan een project om lees- en rekenonderwijs te verbeteren. Daar leerde ook ik Kees Vernooy kennen”, vertelt Dortie. “Ik ben daarna als onderzoeker op de Universiteit van Utrecht gaan werken en promoveerde daar. Na een paar jaar miste ik de praktische onderwijskant en kwam ik via Kees bij Expertis terecht. Hier combineer ik al elf jaar onderzoek met onderwijsadvies; dat is een heel leuk.” 

Verdiepen in lezen en taal

“Lezen heeft altijd al mijn interesse gehad. Ik ben gek van kinderboeken en vind het mooi om te zien hoe leren lezen een nieuwe wereld opent voor kinderen”, aldus Dortie. “Daarnaast vind ik het fijn om met leerkrachten te sparren, me te verdiepen in de taaldomeinen. Niet alleen technisch en begrijpend lezen, maar ook schrijven en spreken horen bij taal.”  

Marita wil graag bijdragen aan het op peil brengen van het leesniveau van kinderen. “Niet bij ieder kind gaat die leesontwikkeling soepel, daarom is het belangrijk om daar vroeg mee te beginnen. Het is niet alleen van belang voor school- en later werksucces, maar ook sociaal gezien is lezen essentieel. Zonder geletterd te zijn, kun je heel weinig”, aldus Marita.  

Prioriteiten stellen

“Ik maak me zorgen over de leesvaardigheid van Nederlandse kinderen, van alle 15-jarigen, kan 24 procent niet goed lezen. En dat terwijl zoveel onderzoeken uitwijzen dat je vooruitgang kunt boeken door veel aandacht te besteden aan het technisch leren lezen, door goede instructie en modelen. Soms is het gebrek aan tijd op scholen, maar het is vaak de prioriteit en het effectief inzetten van tijd waaraan het ontbreekt”, gaat ze verder.  

“Wij kijken veel mee in klassen en zien dat als leerkrachten andere keuzes maken en hun tijd efficiënter indelen, ze vaak al vooruitgang boeken”, zegt Dortie. “We zetten in op duurzame trajecten, waarbij we leerkrachten, taalcoördinatoren en de directeur betrekken én coachen. Zo zorgen we ervoor dat de kennis geborgd is op de school.” 

Taal- en leesmodules in Spiek

Voor Spiek ontwikkelden Dortie en Marita meerdere modules over onder meer technisch lezen, schrijven en leren presenteren. “Het is een mooie manier om kennis over te brengen en suggesties te geven voor werkvormen in de klas. De modules prikkelen leerkrachten om over hun eigen onderwijs na te denken en met collega’s in gesprek te gaan”, aldus Marita. Zo maakte Dortie de module ‘Schrijven in groep 1 t/m 3’. “Je wilt jonge kinderen al stimuleren. Kleuters krijgen veel auditief onderwijs en ze mogen ervaren wat de functie van schrijven is in onze samenleving. Hoe laat je aan iemand iets weten? Door te schrijven. Dat enthousiasme over schrijven mag daar starten. Laat ze krabbels maken, lettertekens schrijven, zodat er een basis is voor in groep 3.” 

Tip van Dortie: ‘Bij elk thema dat je in de klas behandelt, neem daar schrijven in mee. Laat kinderen een menukaart ‘schrijven’ bij het thema ‘restaurant’. Alle tekeningen en letters zijn goed. Heeft een kind een tekening gemaakt? Schrijf er dan bij wat erop staat. Zo weten ouders wat hun kind heeft getekend en kunnen ze daarover in gesprek’.

Marita maakte onder meer de module ‘Technisch lezen in een doorlopende lijn’. “Technisch en begrijpend lezen gaan hand-in-hand, maar het is wel belangrijk dat kinderen in groep 3 eerst de techniek goed aangeleerd krijgen. Ook in hogere groepen moet daar nog steeds aandacht voor zijn, evenals voor het lezen met begrip. Pas als de techniek geautomatiseerd verloopt, kun je je als lezer meer op de inhoud of de boodschap richten. Monitor je leerlingen goed, zorg ervoor dat je preventief handelt en geef extra oefeningen waar nodig”, aldus Marita. 

Tip van Marita: ‘Wanneer je met technisch lezen bezig bent in je klas, zorg ervoor dat zoveel mogelijk leerlingen tegelijk lezen. Het helpt als je het voordoet als leerkracht en ze daarna samen laat lezen. Zo zet je kinderen actief aan het werk. Vraag na afloop van de les wat ze hebben gelezen, bespreek het verhaal. Zo verwerk je begrijpend lezen meteen.’ 

Tijd om zelf aan de slag te gaan!

De trainingen van Marita Eskes en Dortie Mijs volg je in Spiek. Hier vind je ook de trainingen van onze andere experts.

Inloggen of gratis account aanmaken in Spiek

Wil je meer informatie over de mogelijkheden van Spiek op jouw school? Neem vrijblijvend contact op met adviseur Jelleke via: jelleke@spiek.nu of 06 144 238 76.